Iedereen die gezond is en meerderjarig kan bij leven één nier doneren aan iemand die een nier nodig heeft. Als iemand een nier wil doneren kijken artsen en psychologen altijd goed naar de gezondheid en de motivatie van de donor. De donor moet een weloverwogen besluit kunnen nemen en op de hoogte zijn van alle voor- en nadelen van donatie.

Een gezonde persoon heeft twee nieren, maar met één nier leven is heel goed mogelijk. Iemand kan er dus voor kiezen een nier te doneren aan iemand die er een nodig heeft. Door de lange wachttijd op een postmortale nier neemt het aantal levende nierdonoren elk jaar verder toe. Meestal staan mensen een nier af aan een naaste, om deze persoon een beter toekomstperspectief te bieden. Soms staan mensen een nier af aan een onbekende (zogenaamde altruïstische of Samaritaanse donoren).De resultaten van relatietransplantatie zijn goed en de consequenties voor de donor zijn veelal aanvaardbaar. De donor voldoet indien de bloedgroep past bij de ontvanger, de weefselkenmerken van de nier geen bezwaar opleveren voor de ontvanger en geen nierziekte aanwezig is en geen ziekte waardoor de nierfunctie kan verslechteren in de toekomst (bijvoorbeeld diabetes of een sterk verhoogde bloeddruk).

De voordelen van nierdonatie bij leven zijn de volgende:

• de transplantatie kan worden gepland. Hierdoor zijn zowel donor als ontvanger op het moment van de operatie in een optimale conditie;
• de wachttijd op een nier wordt aanmerkelijk verkort, waardoor de ontvanger minder lang of helemaal niet hoeft te dialyseren;
• de nier van een levende donor is in een betere conditie dan de nier van een overleden donor;
• bij familietransplantatie is een bijkomend voordeel dat de weefselkenmerken van de donornier vaak goed overeenkomen met die van de ontvanger;
• de resultaten voor de gezondheid van donor en ontvanger zijn op de lange termijn gemiddeld genomen goed.

Iedereen die gezond is en meerderjarig kan bij leven één nier doneren aan iemand die een nier nodig heeft. Als iemand een nier wil doneren kijken artsen en psychologen altijd goed naar de gezondheid en de motivatie van de donor. De donor moet een weloverwogen besluit kunnen nemen en op de hoogte zijn van alle voor- en nadelen van donatie.

Jongeren vanaf 18 jaar mogen een nier doneren. Verder moeten mensen wilsbekwaam zijn om te mogen doneren bij leven.

Er is geen maximumleeftijd gesteld aan nierdonatie bij leven. Ook oudere mensen kunnen veilig een van hun nieren afstaan voor transplantatie. Tijdens de screeningsfase wordt zorgvuldig getest of mensen gezond zijn om een nier af te staan.

U kunt zich dan melden voor donatie bij een van de transplantatiepoliklinieken in Nederland. Tijdens een eerste afspraak bespreekt de coördinator van nierdonatie bij leven de procedure en mogelijke gevolgen van het afstaan van een nier. Daarnaast wordt stap voor stap nagegaan in hoeverre nierdonatie mogelijk is.

Het is goed mogelijk een nier bij leven te doneren wanneer u in het buitenland woont. De (in Nederland woonachtige) ontvanger neemt dan contact op met de polikliniek niertransplantatie in het Nederland.

• Een nierdonor met bloedgroep O kan iedereen een nier geven;
• Een nierdonor met bloedgroep A kan een nier geven aan een ontvanger met bloedgroep A of AB;
• Een nierdonor met bloedgroep B kan een nier geven aan een ontvanger met bloedgroep B of AB;
• Een nierdonor met bloedgroep AB kan alleen een nier geven aan een ontvanger met bloedgroep AB;

De rhesusfactor (positief of negatief) is niet van belang bij een nierdonatie. Als de bloedgroep van nierdonor en ontvanger niet past, is er geen directe nierdonatie en transplantatie mogelijk. In een dergelijk geval kan cross-over transplantatie of ruiltransplantatie een alternatief zijn. Bij cross-over transplantatie wordt een ander koppel van donor en ontvanger gezocht en staan beide donoren een nier af aan de ontvanger van het andere koppel.
In Nederland is het onder bepaalde voorwaarden ook mogelijk een transplantatie te verrichten bij een ontvanger met een andere bloedgroep dan de donor.

Het is heel goed mogelijk na donatie van een nier met één nier verder te leven. Een potentiële nierdonor wordt gescreend op mogelijke risicofactoren in de toekomst en alléén geselecteerd als een goede gezondheid is vastgesteld. Er zijn geen algemene beperkingen in leefstijl. De resterende nier compenseert de functie van de afgestane nier.